Η κυβέρνηση εφάρμοσε τον ν. 4445/2016 (άρθρο 56)
που τροποποίησε τον νόμο Κατρούγκαλου (άρθρο 96)
Απαράδεκτη η αναδρομική νομιμοποίηση της ΥΑ 25909/470/7-6-2016
Παρέμβαση της ΕΝΥΠΕΚΚ με αφορμή τις πρόσφατες καταγγελίες του ΕΝΔΙΣΥ
Σε συνέντευξή του στις 12-11-2019 ο κ.Νίκος Χατζόπουλος, Πρόεδρος του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων» (ΕΝΔΙΣΥ) κατήγγειλε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ παραβίασε το άρθρο 96 του ν. 4387/2016 («νόμος Κατρούγκαλου») και προέβη σε λανθασμένο επανυπολογισμό των καταβαλλομένων (μέχρι 12-5-2016) επικουρικών συντάξεων, με συνέπεια αρκετές χιλιάδες συνταξιούχων να δικαιούνται και να διεκδικούν πολλές χιλιάδες ευρώ, αναδρομικά από τον Ιούνιο του 2016 μέχρι και σήμερα.
Όπως ήταν φυσικό, οι καταγγελίες του ΕΝΔΙΣΥ, που μάχεται τα τελευταία χρόνια για τα δίκαια των συνταξιούχων, κυριάρχησαν στην ενημέρωση του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου τις επόμενες ημέρες, μάλιστα δε, σε αρκετές εφημερίδες υπήρξαν και σχετικά πρωτοσέλιδα, καθώς και απεικονίσεις με υποδείγματα απωλειών σε κεντρικά ΜΜΕ.
Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος των συνταξιούχων και των οικογενειών τους και προς αποφυγή άσκοπων δικαστικών διεκδικήσεων για το θέμα αυτό, η Επιστημονική Ομάδα της ΕΝΥΠΕΚΚ έχει υποχρέωση, όπως πράττει σταθερά από ιδρύσεώς της το 2010, να παραθέσει τις παρακάτω αναμφισβήτητες αλήθειες:
1.Το ζήτημα του επανυπολογισμού και της αναπροσαρμογής των «παλαιών» επικουρικών συντάξεων (καταβαλλομένων ή καταβλητέων μέχρι 12-5-2016) ρυθμίστηκε με το άρθρο 96 (παρ. 4 και 5) του ν. 4387/2016, το οποίο όριζε ότι:
«4. Οι ήδη καταβαλλόμενες κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου επικουρικές συντάξεις αναπροσαρμόζονται με εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου, εφόσον το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης του δικαιούχου υπερβαίνει το ποσό των χιλίων τριακοσίων (1300) ευρώ. Τα ανωτέρω στοιχεία αποτυπώνονται για κάθε ασφαλισμένο στο οικείο πληροφοριακό σύστημα. Για την εφαρμογή του ορίου αυτού, λαμβάνεται υπόψη το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων συμπεριλαμβανομένης της εισφοράς υγειονομικής περίθαλψης και της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων του άρθρου 38 του Ν. 3863/2010 (Α΄ 115), όπως ισχύει, και των παραγράφων 11, 12 και 13 του άρθρου 44 του Ν. 3986/2011 (Α΄ 152), όπως ισχύει. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται, μετά την αναπροσαρμογή, το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης να μειωθεί πέραν του ανωτέρω ορίου των χιλίων τριακοσίων (1.300) ευρώ, του υπερβάλλοντος ποσού καταβαλλομένου ως προσωπική διαφορά. Στον υπολογισμό του ανώτατου ορίου καταβολής σύνταξης που αφορά στα άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση και των οικογενειών που έχουν μέλη τους άτομα με αναπηρία δεν λαμβάνονται υπόψη τα πάσης φύσεως επιδόματα αναπηρίας.
5. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, το ΕΤΕΑ χορηγεί αποκλειστικά την επικουρική σύνταξη, όπως ρυθμίζεται με τις διατάξεις του άρθρου αυτού και καταργείται κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος οι διατάξεις που προβλέπουν κατώτατα όρια επικουρικών συντάξεων καταργούνται και η χορήγηση της επικουρικής σύνταξης γίνεται αποκλειστικά με τους όρους του παρόντος.».
2.Στις 7-6-2016 εξεδόθη η υπ’αριθ. οικ.25909/470/7.6.2016 απόφαση του Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με τίτλο «Αναπροσαρμογή καταβαλλόμενων συντάξεων του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης» (ΦΕΚ Β’ 1605/07-06-2016), η οποία ρύθμιζε:
α)τη μεταβολή του ετήσιου ποσοστού αναπλήρωσης επανυπολογισμού των καταβαλλομένων συντάξεων (άρθρο 1),
β)τον επανυπολογισμό των ήδη καταβαλλομένων συντάξεων (άρθρο 2),
γ)τον προσδιορισμό ετήσιου ή μέσου ετήσιου ποσοστού αναπλήρωσης καταβαλλομένων συντάξεων (άρθρο 3) και
δ)τον υπολογισμό τού ποσοστού μείωσης για τις συντάξεις της παρ. 1 του άρθρου 3 (άθρρο 4)
Κατά το περιεχόμενό της, η υπουργική αυτή απόφαση δεν είχε την εξουσιοδότηση του άρθρου 96 του ν. 4387/2016, όπως σωστά καταγγέλθηκε. Στην ουσία συμπεριέλαβε αυθαίρετα και επιπλέον στοιχεία εκτός εξουσιοδοτήσεως νόμου για τον επανυπολογισμό-αναπροσαρμογή των καταβαλλομένων (μέχρι 12-5-2016) επικουρικών συντάξεων.
3.Όμως πολλοί αγνοούν ότι στις 19-12-2016 δημοσιεύθηκε ο ν. 4445/2016 (ΦΕΚ Α’ 236/19-12-2016), το άρθρο 56 του οποίου τροποποίησε τo άρθρο 96 του ν. 4387/2016, το οποίο και αντικατέστησε εξ υπ’αρχής, τροποποιώντας ουσιαστικά τον τρόπο επανυπολογισμού των καταβαλλομένων ή καταβλητέων συντάξεων, δίνοντας ως προς το ζήτημα αυτό ευρείες αρμοδιότητες στον οικείο Υπουργό.
Συγκεκριμένα η τροποποιητική αυτή διάταξη του άρθρου 56 του ν. 4445/2016 ρητά ανέφερε ότι:
«2. Η διάταξη της παρ. 6 του άρθρου 96 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, αντικαθίσταται από τότε που ίσχυσε ως εξής:
«Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζεται σύμφωνα με τα ανωτέρω ο επανυπολογισμός και η αναπροσαρμογή των καταβαλλόμενων ή καταβλητέων συντάξεων του Ε.Τ.Ε.Α. με τις προϊσχύουσες του παρόντος νόμου διατάξεις, ο τρόπος προσδιορισμού του ετήσιου ή μέσου ετήσιου ποσοστού αναπλήρωσης των καταβαλλόμενων συντάξεων με τις προϊσχύουσες του παρόντος νόμου διατάξεις, η διαδικασία και το αρμόδιο όργανο υλοποίησής τους, ο χρόνος αναπροσαρμογής των συντάξεων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για το θέμα αυτό. Με ίδια απόφαση καθορίζεται κάθε αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου και ορίζεται η εργάσιμη ημέρα κατά την οποία καταβάλλεται η μηνιαία σύνταξη του Ε.Τ.Ε.Α..».».
Είναι προφανής η πρόθεση του νομοθέτη και η σκοπιμότητα της διορθωτικής παρέμβασης στο ζήτημα του επανυπολογισμού των καταβαλλομένων μέχρι τον Μάιο του 2016 επικουρικών συντάξεων, πολλές χιλιάδες εκ των οποίων -με τον ίδιο νόμο- μετά την αναπροσαρμογή τους περιεκόπησαν δραστικά, όπως και σωστά καταγγέλθηκε.
4.Ουσιαστικά, η τροποποιητική διάταξη του ν. 4445/2016 νομιμοποίησε αναδρομικά («ex tunc») και την ανωτέρω υπ’αριθ. οικ.25909/470/7.6.2016 υπουργική απόφαση, καθώς και ολόκληρο το περιεχόμενό της.
Μάλιστα η υπ’αριθ. 1890/2019 πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, κρίνοντας την αντισυνταγματικότητα των περικοπών των επικουρικών συντάξεων, την νομιμοποίησε και την επικαλείται, αφού ρητά αναφέρει ότι:
«(…)Από την έναρξη ισχύος του παρόντος οι διατάξεις που προβλέπουν κατώτατα όρια επικουρικών συντάξεων καταργούνται και η χορήγηση της επικουρικής σύνταξης γίνεται αποκλειστικά με τους όρους του παρόντος (όπως η παράγραφος αυτή ισχύει μετά την αντικατάστασή της από τότε που ίσχυσε με την παρ. 2 του άρθρου 56 του ν. 4445/2016-Α’ 236/19.12.2016) Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζεται σύμφωνα με τα ανωτέρω ο επανυπολογισμός και η αναπροσαρμογή των καταβαλλόμενων ή καταβλητέων συντάξεων του Ε.Τ.Ε.Α. με τις προϊσχύουσες του παρόντος νόμου διατάξεις, ο τρόπος προσδιορισμού του ετήσιου ή μέσου ετήσιου ποσοστού αναπλήρωσης των καταβαλλόμενων συντάξεων με τις προϊσχύουσες του παρόντος νόμου διατάξεις, η διαδικασία και το αρμόδιο όργανο υλοποίησής τους, ο χρόνος αναπροσαρμογής των συντάξεων, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για το θέμα αυτό. Με ίδια απόφαση καθορίζεται κάθε αναγκαίο θέμα για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου και ορίζεται η εργάσιμη ημέρα κατά την οποία καταβάλλεται η μηνιαία σύνταξη του Ε.Τ.Ε.Α.”. Κατ’ εξουσιοδότηση της τελευταίας αυτής διατάξεως εκδόθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση, η οποία αφορά στον τρόπο επανυπολογισμού-αναπροσαρμογής των ήδη καταβαλλόμενων κατά την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 επικουρικών συντάξεων από το Ε.Τ.Ε.Α..».
Από το ανωτέρω απόσπασμα σκεπτικού τής υπ’αριθ. 1890/2019 απόφασης της ΟλΣτΕ, προκύπτει ανεπιφύλακτα ότι το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, λαμβάνοντας ιδιαιτέρως υπόψη την τροποποίηση του ν. 4387/2016 με τον ν. 4445/2016 (άρθρο 56), νομιμοποίησε τη νεώτερη αυτή διάταξη καθώς και την υπ’αριθ. οικ.25909/470/7.6.2016 ΥΑ και μάλιστα αναδρομικά, δηλαδή από την έκδοσή της στις 7-6-2016!
5.Συμπερασματικιά, η ανωτέρω υπ’αριθ. οικ.25909/470/7.6.2016 υπουργική απόφαση, που είχε προσβληθεί ενώπιον του ΣτΕ, ακυρώθηκε μεν με την υπ’αριθ. 1890/2019 απόφαση της ΟλΣτΕ, όχι όμως για τον τρόπο επανυπολογισμού και τις τεχνικές παραμέτρους αναπροσαρμογής των «παλαιών» επικουρικών συντάξεων (μέχρι 12-5-2016) που καθόριζε, αλλά κυρίως λόγω απουσίας αναλογιστικής μελέτης βιωσιμότητας που όφειλε να εκπονήσει το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης.
Η ΕΝΥΠΕΚΚ συγχαίρει το ΕΝΔΙΣΥ για τη μαχητικότητα και το ενδιαφέρον της για τους συνταξιούχους και τις οικογένειές τους.
Η ΕΝΥΠΕΚΚ καλεί τους επιστήμονες, τις Κοινωνικές Οργανώσεις και όλους τους συνταξιούχους να ενημερώνονται από εξειδικευμένους μόνο επιστήμονες για το εύρος και την έκταση των μνημονιακών ρυθμίσεων που έπληξαν τα συμφέροντα των συνταξιούχων και ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας. Άλλωστε από την επιστημονική εγκυρότητα και την ορθή ερμηνεία των μνημονιακών ρυθμίσεων, η ισχύς των οποίων θα διαρκέσει για πολλές δεκαετίες, κρίνεται η συνέπεια και η αξιοπιστία όλων μας.